Tras as pegadas dos Rioboo

Distancia	8,5 km
Dificultade	Baixa
Tempo	3:30 horas
Tipo de Roteiro	Circular
M.I.D.E.	1.2.3.2.
BTT	Non  Apta
Inicio da ruta	N43 10.441 W008 50.689
Descarga Roteiro	Track da ruta
Geocaching	Mapa do tesouro
FOTOS	FOTOS

Tras as pegadas dos Rioboo é un dos roteiros sinalizados pero non homologados do concello de Cabana de  Bergantiños que emprega o nome de unha familia do Antigo Réxime que gobernaba esta rexión dende a Torre da Penela. En unha ruta que atravesa eucaliptais de pouco interese e con unha sinalización e conservación dos camiños máis que lamentable, percorreremos camiños que nos acercarán ao torreón da Penela, a fervenza do Pozo da Forca ou a capela de San Brais, ambos sitios moi recomendables.

Iniciamos a nosa ruta na aldea da Mata, frente ao bar Josefa, vemos un cruce asfaltado que se dirixe á aldea de Rioboo, este treito sobre estrada e de 1,5 km aproximadamente  deixaranos na mesma Rioboo, unha aldea de non máis de unha ducia de casas e que destaca por unha pequena igrexa parroquial de orixe medieval. Continuamos o noso camiño rodeando as casas do lugar e fora do trazado orixinal da ruta, dado que esta adentrase por unha presunta propiedade privada: para evitar problemas rodeamos as casa e baixamos campo a través por un prado en dirección a un pequeno río ou regato. A ruta marcada polo concello indica que hai que atravesar o río por unha pequena pontella de pedra, opción descartada pola sua dificultade, ese camiño estaba ata arriba de silvas e non había maneira de continuar. O que fixemos foi buscar un paso a poucos metros da pontella e cruzar o río estirando as pernas, sen problema. Xa no camiño e entre algún zig zag ascendemos ata a torre da Penela.

O camiño anteriormente citado acaba na Torre da Penela, unha fortificación de orixe medieval en estado bastante ruinoso que asombra ao camiñante. De orixe baixo medieval foi fundada pola familia Altamira pero o actual estado do torreón é do século XVI cando xa pertencía aos Rioboo. O castelo está dividido en dúas alturas e un sotano con entradas dende a planta baixa como dende a segunda dado o desnivel do terreo; portada pequena con arco de medio punto e grandes dovelas; a estructura cadrada está coroada por almeas. Destaca tamén o escudo co emblema da familia. O seu  estado de conservación é semiruinoso e fai funcións de pendello.

Continuamos o camiño deixando atrás a Penela por unha estrada asfaltada para tomar en 500 metros un novo camiño de terra descendente. Este tramo faise curto avanzando entre praderías forraxeiras para o gando, o camiño de terra que nomeei baixa entre piñeiros e eucaliptos ata a aldea da Barcia, tamén esta marcada polas súas explotacións bobinas. Os camiños seguen estando bastante sucios, moita leña, algunha que outra silva e atrancos de árbores ao noso paso. Estamos agora percorrendo o val de Barcia, noutrora imaxino que espectacular, pero agora chea de piñeiros e eucaliptos. No quilómetro 5 da ruta pasamos a aldea abandonada de Soutochán na que só queda unha vivenda habitable.

Continuamos a marcha para comezar en poucos metros unha derivación que nos aproximará a xoia de esta ruta, derivación de uns trescentos metros, por un bosque algo máis agraciado en canto a flora e que nos levará ata o Pozo da forca, unha pequena fervenza pero moi fermosa que remata nun pozo de auga perdido na nada nun ambiente moi húmido. A fervenza de uns cinco metros de caída libre está chea de lendas dende que aquí eran aforcados os presos da Penela, que no seu fondo hai unha trabe de ouro, ata a que a min máis me gusta, que é que tentaron medir o seu fondo con doce adivais e non foron de abondo. Lonxe de estas lendas a verdade é que o Pozo da Forca é unha gozada para os sentidos.

Retrocedemos sobre os nosos pasos para volver ao camiño principal e ascender ata Folgoso, a subida morre nun prado e veremos onde veremos unha pequena pista asfaltada e xirando a nosa cabeza á dereita vemos unha pequena capela, achegámonos a ela, templo asentado presuntamente sobre un castro e que pretende honrar a San Brais. Construción pequena e típica do XVIII con testeiro plano e coa característica de que o presbiterio é máis alto que o templo.

O último tramo da ruta farase por asfalto pasando por Folgoso e rematando de novo na Mata. Como conclusión podemos dicir que é un agradable paseo coas estrelas da torre da Penela e o Pozo da Forca, pero dada a mala conservación dos camiños e a excesiva presenza de eucaliptais tampouco animo a que ninguén recorra moitos en quilómetros de coche para facer esta ruta.

Fragas do Eume; Camiño dos Encomendeiros

Distancia	6,5 km
Dificultade	Moderada
Tempo	2:00 horas
Tipo de Roteiro	Lineal
M.I.D.E.	1.2.2.3.
BTT	Non  Apta
Inicio da ruta	N43 25.006 W008 06.248
Final da ruta	N43 24.885 W008 03.906
Descarga Roteiro	Descarga a ruta
Geocaching	Mapa do tesouro
FOTOS	FOTOS

Debo recoñecer o Camiño dos Encomendeiros sempre foi unha ruta que desprecei sen coñecela; a miña primeira ruta nas Fragas do Eume foi a coñecida como Camiño da Ventureira, a mellor dende o meu punto de vista. O Camiño dos Encomendeiros posiblemente sexa a máis coñecida por aqueles que se achegan a Caaveiro e non levan nada preparado xa que non hai máis que atravesar unha das pontes colgantes e recorrer o camiño na ribeira contraria o da estrada que sube ao mosteiro. Dado que esta é unha das rutas máis populares das Fragas do Eume decidimos recorrela e a verdade é que nos sorprendeu para ben.

O Camiño dos Encomendeiros é unha ruta corta e lineal, por iso aproveitamos o servizo de autobuses que a Deputación da Coruña ofrece en Semana Santa e no verán. O bus sae do Centro de Interpretación do Parque e hai que retirar os billetes para a volta de forma gratuíta. Como nós chegamos tarde só retiramos o boleto para a volta dende Caaveiro e fixemos por estrada o tramo que vai dende o Centro de Interpretación das Fragas ata a Ponte de Cal Grande, onde comeza a ruta. Este tramiño non chega aos dous quilómetros e recorrese de forma bastante rápida.

Chegamos a ponte colgante de Cal Grande e acendemos o GPS para rexistrar a nosa ruta; esta ponte colgante, como tamén a de Fornelos é un dos maiores atractivos turísticos das Fragas do Eume, xeralmente está chea de xente sacando fotografías, pero no noso caso empregamos esta construción dos anos 60 para cruzar o Eume e iniciar a nosa ruta. O camiño ou sendeiro é inconfundible e o único que temos que facer é seguilo río arriba ata chegar a Caaveiro.

Tan pronto e como cruzamos a ponte de Cal Grande collemos un estreito sendeiro pero ben definido río arriba, a verdade é que esta ruta non ten perda ningunha,é a típica ruta de ribeira con sendas estreitas nas que temos que andar en fila india atendendo a un chan con moitisimas pedriñas e raíces que nos relentizan a marcha. En canto á vexetación é a típica de ribeira, moito ameneiro como se pode ver na fotografía que chega coas súas raíces ata o fondo do río, salgueiros, freixos, pradairos ou loureiros e loxicamente si a nosa ollada vai cara o interior está a presenza maxestosa de carballos e castiñeiros, todo mesturado co manto verde de brións e líquenes.

Aínda que a ruta non teña perda algunha e sexa moi cortiña calificamola co nivel de moderado, temos que poñer os dous ollos na senda para non caer ao chan dado o gran número de pedriñas que cobren o camiño, e debemos de ter coidado en algún tramo de laxes á ribeira do Eume, moi esvaradías e que poden acabar con nós no río; por isto cremos que non é unha ruta axeitada para nenos. O camiño neste primeiro tramo que vai da ponte de Cal Grande a ponte de Fornelos é unha verdadeira delicia, e posiblemente a parte máis sinxeliña, tan só perturbada polas voces de camiñantes pola estrada que recorre a outra beira. 

En uns tres quilómetros chegamos á segunda ponte colgante chamada de Fornelos, de características semellantes á anterior; a partir de este punto iniciamos un tramo algo diferente pero sempre co marco do río Eume, continuamos recorrendo o camiño da súa ribeira norte pero neste sector pisaremos tramos de laxes esvaradías que poden provocar a nosa caída ás augas. É certo que este foi un ano de moita chuvia e cando nós fomos facer a ruta por tramos o Eume cubría parte do sendeiro, nada que con unhas botas non se salvase por que apenas mollaba a sola. O máis complicado de este sector é cando abandonamos o curso do río para seguir a senda e subir a un pequeno monte, a pendente é de consideración e incluso deixaron unhas cordas para facilitar o ascenso, excesivo dende o noso punto de vista, pero tira do peito, ahhh e coidado non caer na baixada de volta ao río.

O terceiro ou e último tramo da ruta iniciámolo ao cruzar o regato que baixa da ponte de Sesin, localizámolo de forma clara por que é o único rio que atravesamos en todo o roteiro; neste punto encontraremos un panel indicativo que nos ofrece dúas posibilidades de ruta, ben continuar beira río cara a ponte de Santa Cristina que é polo que opta a ruta principal, ou como preferimos coller o camiño que vai ao mosteiro de Caaveiro apartándonos polo que queda de xornada do Eume. Este tramo é bastante máis agradecido dado que se abandona a paisaxe de ribeira para adentrarse na Fraga Vella con carballos e castiñeiros. Cruzamos unhas pequenas pontes de madeira e iniciamos a ascensión a Caaveiro pasando antes tanto polos muíños como pola ponte de Sesín, de obrigada visita. Os muíños están derruídos do que tan só quedan as súas paredes e algunha roda, pero a ponte de Sesín, mimetizada entre a vexetación, é de orixe medieval e formada por un só ollo.

Cruzamos a ponte do Sesín e o trazado volvese empedrado; en poucos metros chegamos ao mosteiro de San Xoan de Caaveiro, Monumento Histórico Artístico dende 1975. Este mosteiro foi fundado no 934 para acoller aos monxes anacoretas da zona, ao que din que chegou San Rosendo onde morreu, da época medieval conservamos o espectacular contraabside e a súa nave, sendo barroca a fábrica do campanario. Hai visitas guiadas e gratuítas que vos han de informar algo máis que nós.

Agora tan só nos resta baixar o camiño empedrado ata a ponte de Santa Cristina para rematar a ruta de novo xunto ao eu. Esperemos que vos guste esta pequena pero atractiva ruta, ahh e si se vos fai curta podedes engadirlle o Camiño da Ventureira que arranca na Ponte de Santa Cristina.

Xa nos diredes como vos foi!!! e non esquezades buscar o caché!!!