PR-AS 17 Ruta del Agua

Distancia	15 km
Dificultade	Moderada
Tempo	4:30 horas
Tipo de Roteiro	Circular - Piruleta
M.I.D.E.	1.2.2.3.
BTT	Non  Apta
Inicio da ruta	N 43 21.580 W 007 06.512
Descarga Roteiro	Track da Ruta
Geocaching	Mapa do tesouro
FOTOS	FOTOS

O PR-AS 17 Ruta del Agua é a nosa primeira ruta por terras asturianas, e  a verdade é que a experiencia foi  moi positiva, un roteiro moi ben sinalizado, camiños limpos e coidados, e unha ruta na que a natureza é o fundamental; recorrendo pequenas montañas, visitando a cascada de Salgueira, ou aldeas exemplares como   os Teixois ou As Veigas. O seu nome debese posiblemente a que a ruta visita diversos enxeños movidos por auga como muíños, batáns ou ferrerías, pero dende o noso punto de vista é unha magoa que o río Turia por veces o sintamos tan distante.

Esta ruta de sendeirismo iniciámola na mesma vila de Taramundi, a carón da oficina de información turística, de obrigada visita, onde un chico nos atendeu de forma moi atenta e non só nos indicou e facilitou información das rutas de Taramundi, senón que ademais orientounos no que ver en toda a bisbarra dos Oscos.  Xunto a unha gran tulla a carón da oficina de turística acendemos o GPS e comezamos a ruta, baixando pola pista que descende a carón da sidrería, para tomar a pista cementada que baixa cara Mazonovo; esta pista de pendente moi pronunciada é sinxela de atopar, encontrando os primeiros sinais da ruta como un panel que debuxa o seu trazado.

Chegamos a Mazonovo despois de levar andados uns 500 metros de ruta; esta pequena aldea satélite de Taramundi é o noso primeiro contacto co río Turia, en Mazonovo destaca o seu museo dos muiños, de visita obrigada no que con unha entrada de 3,90 € podemos coñecer o funcionamento dos muíños, tanto os hidráulicos fariñeiros como tamén os manuais, os de diferentes lugares do mundo ou enxeños de produción eléctrica. O edificio está situado a beira do Turia sobre a morte de un pequeno afluente. Deixando atrás o museo e aínda en Mazonovo aparece a división entre dúas rutas, por un lado está a Ruta dos Ferreiros que cruza o río, e a nosa que continua por un treitiño asfaltado para coller en poucos metros xa unha senda que se introduce no monte.

O camiño que tomamos descende ata o río, camiño de vexetación típica de ribeira, moitos bidueiros e salgueiros mesturados con algún carballo e castiñeiro, en poucos pasos chagamos a esta fermosa ponte de la Escaderna, que con un só arco de medio punto con unha luz de uns cinco ou seis metros que nos permite atravesar o Turia; ao seu carón teremos un pequeno merendeiro con mesas de madeira; nós pola contra tomamos dirección oposta subindo o camiño ata chegar a unha pequena estrada, onde atoparemos o punto quilométrico primeiro e unha fonte, da que descoñecemos a potabilidade da súa auga. A pouco de andar por esta pequena estradiña veremos unha pista ascendente  que nos leva a fervenza de Salgueira.

O camiño que nos leva a fervenza de Salgueira e unha pequena derivación da ruta de uns 900 metros ascendentes pero levadeiros a carón do río Salgueira, por un sendeiro ben definido, perfectamente sinalizado e bastante transitado, un sendeiro que transcurre a carón de algún muíño de auga en estado ruinoso. A fervenza de Salgueira é unha fermosa catarata con unha caída libre de aproximadamente 30 metros de altura de non moito caudal pero unha delicia para os sentidos. Retornamos sobre os nosos pasos e continuamos pola estrada ascendendo ata Esquios onde remata o pau da piruleta.

Chamamos ruta piruleta a aquelas que teñen forma semellante a este caramelo, na que combinan un tramo lineal no seu inicio con un percorrido circular; esta ruta é de esa morfoloxía un tramo lineal ou pau que se inicia en Taramundi e remata nesta aldea de Esquios para volver a rematar aquí o circuíto circular. Deixamos atrás o asfalto para introducirnos en un camiño completamente verde, o sentido que eliximos é cara a aldea de As Veigas, un agradable treito con moita arboreda, fieitos e musgo que tan só se ve interrompido por algún regato salvado por pequenas pontes. Este camiño discorre a media ladeira buscando a aldea de As Veigas, a cal encontraremos despois de levar andados uns 6 km de andaina. A fermosura de este conxunto de casas invítannos a baixar cara ela tan pronto e como nós a vemos, pero o camiño marcado pasa de longo ata chegar a pequena ponte de Batán onde nos paramos para xantar en un pequeno merendeiro a carón do río. Pasamos pola igrexa das Neves e volvemos de novo ás Veigas.

As Veigas non parece unha aldea normal de ben coidadiña que está, o certo é que posiblemente non viva ninguén nela, e o feito de ser unha aldea exemplar asturiana poida deberse a que a maioría das súas casas sexan establecementos de turismo rural, moito guiri en un entorno idílico ás ribeiras do Turia, con numerosas casas e rúas de pedra adornadas con balconciños de madeira e tellados de pizarra, e destaca non só polos seus muíños de auga, senón tamén pola unión dos seus hórreos, os asturianos de planta cadrada cos máis alongados de influencia galega chamados por eles de tipo Mondoñedo.

Continuamos a marcha en dirección os Teixois, este treito cambia a morfoloxía do terreo e pouco a pouco as árbores van desaparecendo mentres gañamos altura; agora o camiño discorre entre matorrais formado basicamente a base de xestas e toxos, este cambio de vexetación facilítanos a visión do fermoso val que forma o Turia e contemplar o camiño polo que transitamos uns quilómetros antes. O camiño remata nun cruce formado pola vía principal e o arranque de unha pequena derivación que nos achega aos Teixois, tamén de visita obrigada, cusquiña aldea na que o maior interese é o seu museo dos muíños, complexo no que nos cobrarán 2,5 € por unha visita guiada, na que se nos amosarán muíños fariñeiros, unha ferrería, unha pequena central  hidroeléctrica, un muíño de batán e unha forxa co seu mazo; visita moi amena e instrutiva.

Retrocedemos sobre os nosos pasos deixando atrás a linda aldea de Os Teixois e retomamos a ruta no punto onde a deixamos, o camiño é descendente por unha carballeira que busca o río con enormes caracochas e troncos fendidos; volvemos a cruzar o Turia por unha ponte de madeira colocada alí para facilitar a ruta e por un camiño en zig zag imos gañando altura para chegar de novo a Esquios. Para rematar a ruta tan só nos queda desandar rapidamente o pau da piruleta e chegar de novo a Taramundi.

Animádevos a recorrer esta fermosa e sinxela ruta e non esquezades buscar o noso geocaché; ahhh e non deixedes de contarnos que vos pareceu!!!!

Ribeira do Anllóns

Distancia	14  km
Dificultade	Moderada
Tempo	4:00 horas
Tipo de Roteiro	Lineal
M.I.D.E.	2.2.2.3.
BTT	Non  Apta
Inicio da ruta	N43 13.519 W008 47.595
Final da ruta	N43 13.722 W008 53.159
Descarga Roteiro	Track da Ruta
Geocaching	Mapa do tesouro
FOTOS	FOTOS

Esta ruta que titulamos Ribeira do Anllóns é unha verdadeira debilidade para nós; de vez en cando organizamos pateadas en grupo, e esta foi unha das veces coa escusa de achegarnos a un paraíso que pronto se destrozará pola construción da Mina de Ouro de Corcoesto, un sin sentido para espoliar os nosos recursos e deixarnos para sempre un cianuro alleo aos nosos montes. Esta ruta baixa o río Anllóns dende Verdes ata Anllóns, un total de 14 quilómetros pegadiños ao río e por algún tramo pouco transitado e moi aventureiro.

O río Anllóns é a verdadeira arteria de Bergantiños, atravesando a maioría dos seus concellos dende o monte Xalo ata a Ría de Corme, pero posiblemente o punto máis coñecido da ribeira do Anllóns, é Verdes un  fermoso enclave agora área recreativa que en outro día foi un importante complexo fariñeiro. Neste punto o río Anllóns ábrese en moitos pequenos brazos orixinando un gran entramado de de pequenas insuas e canais polos que corre a auga que nutren unha ducia de muíños de auga, actualmente dous están abertos e poden ser visitados, pero non podemos deixar atrás Verdes sen coñecer o se revolucionario e ecolóxico retrete ou pasear entre as múltiples pontes que cruzan as canles do río entre mesas e lareiras.

A ruta que recorre a ribeira do Anllóns pódese dividir en catro sectores, o primeiro arranca do Refuxio de Verdes  e seguiremos ribeira abaixo ata a Ponte Dona. En Verdes cruzaremos o río pola pequena ponte que hai fronte ao muíño grande, durante todo este treito teremos o río a nosa man dereita; a verdade é que non ten perda ningunha correremos por un sendeiro de ribeira de eses nos que camiñaremos en fila india baixo carballos e salgueiros, toda unha delicia pasando entre algún penedo e pequenas praderías paralelo ao serpenteante Anllóns. A verdade é que este é o treito mellor conservado da ruta.

En dous quilómetros chegamos á Ponte Dona, fronteira natural entre os concellos de Ponteceso e Coristanco. O nome de este emprazamento débese a fermosa ponte que atravesa o Anllóns, recen restaurado despois das crecidas de 2010, como se pode ver nesta fotografía é unha robusta ponte de granito na que cinco vanos soportan unha ponte plana; a tradición e incluso algún panfleto mal documentado de turismo local indican que esta ponte é de época romana; desde o noso punto de vista unha datación non documentada e dado que a maioría das pontes en Galicia son denominadas como romanas, temos que dubidar de que construíse en unha época tan antiga. Pode ser que fose edificada sobre restos de unha antiga ponte romana, pero posiblemete esta ponte fose levantada non máis atrás do século XVIII. O que non podemos e negar a sua beleza e que é máis antiga que a maioría das pontes da contorna.

Deixamos atrás a Ponte Dona para chegar a unha estrada que comunica Cereo con Xornes, sobre ela cruzamos o Anllóns e recorrémola uns cen metros ata ver unha ampla pista que entra de novo no monte á man esquerda; tan pronto e como podemos deixamos esta pista de terra para continuar por un estreito sendeiro de pescador a carón do río. Neste segundo tramo teremos o río a man esquerda, de características semellantes ao treito xa andado pero algo máis plano e con algún que outro atranco. A metade de este tramo atopase a presa de Santa Mariña, un enclave de auga embalsada fonte de vida e de fermosura, un xuncal criador de troitas e reos e lugar de retiro para parrulos, cormoráns ou garzas reais entre outros moitos animaliños. Este embalse foi a razón de esta ruta, lugar que nunca volverá a ser o mesmo, por que nas súas inmediacións construirase a famosa mina de ouro de Corcoesto; moito cianuro e arsénico, moita hipocrisía e unha herdanza de contaminación e cancro para que un par de estranxeiros e impresentables locais se enriquezan coas nosas terras coa escusa de postos de traballo.

A cantidade embalsada de auga obrigounos a apartarnos da ribeira do Anllóns, a opción pola que nós optamos foi a de recorrer uns camiños pola parte alta do río entre moito eucalipto e pouco interese, tan pronto e como puidemos volvemos ao camiño de orixe que recomendamos que nunca abandoedes si vos é posible. Cando levamos 5,5 quilómetros de roteiro chegamos á ponte de Xabarido ou Langueirón que atravesaremos por abaixo e iniciaremos o terceiro treito que nos levará ata a ponte de Cardezo. Deixando atrás a ponte de Langueirón temos que recorrer un longo quilómetro a carón de un prado e dos biduerios que flanquean o río, unhas veces está plantado de herba, outras con millo ou recen arado, dependendo da época do ano. Ao rematar o prado buscamos á esquerda un pequeno río, antes había unha ponte de madeira que desapareceu, nós cruzamos o río por encima de unha árbore, pero uns metros arriba hai unha ponte, ou creo, por que así a mostran os mapas da zona.

Este terceiro tramo da ruta recorre sendeiros menos transitados que o anterior, como na maior parte da xornada temos  como referencia o Anllóns e a pequena senda de pescador que o recorre á súa dereita, é un tramo algo máis sucio en maleza, algunha que outra silveira, algunha ortiga pero nada que non se salve con uns pantalóns longos. Para abandoar o prado de Langueirón tivemos que cruzar un río por encima de unha árbore ao non estar a ponte; pois esta vai a ser a dinámica ata Cardezo, haberá como cinco ou seis regos que teremos que cruzar de un salto ao desaparecer as pontellas; é o toque divertido do día, e para nada teñen complicación, regatos na súa maior parte secos de non máis de un metro que se atravesan con unha longa zancada; este tramo aventureiro está pouco humanizado pasando por lugares tan fermosos como un pequeno meandro que forma o río próximo á ponte de Cardezo.

Deixando atrás a Ponte de Cardezo pasamos por un pequeno prado buscando de novo a ribeira do Anllóns, este treito ten as mesmas características que o anterior e rematará na mesma aldea de Anllóns, ten un tramiño algo aventureiro ou lioso próximo ao embalse que forma unha especie de illas que nos pode confundir ao atopar río aos dous lados do camiño. Poucos metros antes de rematar a ruta chegamos á Saímia, un complexo de grandes muíños fariñeiros e de produción hidroeléctrica en un entorno moi ben coidadiño e de gran beleza.

Ao chegar á área recreativa da Ponte da Garga rematamos os 14 quilómetros de esta ruta fermosa e aventureira. Nós deixamos os coches en Ponteceso, á que se chega despois de unha curta camiñata de media hora. Esperemos que vos guste a nosa experiencia e xa nos contaredes como vos foi a vos!!!

ahhh, e outra vez NON Á MINA!!!!!