Distancia
|
26 Km
|
Dificultade
|
Media
|
Tempo
|
6 horas
|
Tipo de Roteiro
|
Lineal
|
M.I.D.E.
|
1.2.2.3
|
Inicio da ruta
|
N43 14.552 W008 54.059
|
Final da ruta
|
N43 13.357 W009 00.260
|
Descarga Roteiro
|
|
FOTOS
|
O
camiño dos Faros e unha gran ruta de sendeirismo que recorre todo o litoral da
Costa da Morte entre Malpica e o Cabo Fisterra; fragmentado en oito etapas
recorre por sendeiros acantilados, praias, rías ou os seus faros... unha
aventura espectacular que en 200 km nos achegará a cada rincón da Costa da
Morte. Dende aquí queremos agradecerlle aos Traskis o seu traballo altruísta
tanto por trazar este roteiro como por mostrárnolo a todos de forma
desinteresada; ahh e non dubidedes en visitar a súa web caminodosfaros.com
A
terceira etapa do Camiño dos Faros é unha das máis peculiares de todo o Camiño,
é unha etapa bastante asfaltada e con bastantes quilómetros apartada do mar,
por iso hai a quen lle encanta e quen pola contra a considera unha mera etapa
de transición, iso sí con rincóns espectaculares e con dous xacementos
arqueolóxicos e visitables de primeira división.
O
inicio da etapa situase a carón da casa natal de Eduardo Pondal, unha pequena
casa de pedra bonita e elegante, a poucos metros baixa o río Anllóns cara o
mar, río que debemos de cruzar por unha ponte decimonónica de cinco arcos. A
poucos metros quedan os restos da antiga ponte de fábrica romana, pero pouco
queda dela. Cruzamos o río e teremos un quilómetro complicado, transitando polo
arcén da estrada. Pasada esta distancia xa na Outra Banda e atendendo as
frechas verdes e entre un par de casas baixa unha pista cara o mar, entre algún
piñeiro.
Entre
piñeiros imos baixando cara a enseada da Insua, a vista é xusto a contraria a
do final da segunda etapa do Camiño dos Faros, dende esta perspectiva podemos
ver a magnitude do Monte Branco e do campo dunar do esteiro do Anllóns. A zona
da ensenada da Insua é un dos paseos máis agradables de toda a xornada, moi
pretiño da ría e das súas pequenas praias camiñamos por anacos baixo o abrigo
das árbores por camiños estreitos ata Neaño.
Aproximadamente
cando levemos uns catro quilómetros de recorridos estaremos polas casas máis
baixas de Neaño, volvemos a dirixirnos de novo cara o mar en dirección a praia
de Urxeira, bonito areal que sirve como fondeadoiro de algunha chalaniña da
xente da zona. As praias do interior da ría son acolledoras pero non debemos de
esquecer que o baño non é tan seguro como nas praias de auga salgada; a forza do
río e a corrente poderíanos xogar unha mala pasada.
A
carón da praia arranca o que en Cabana se coñece como a Senda do Anllóns, un
paseo marítimo polo concello de Cabana que ao longo de uns 3,5 km, paseo sobre
cemento pero moi agradable, é certo que todo camiñante prefire o terreo natural
e as pernas ademais reséntese menos, pero en este caso podemos dicir que este
tramo axúdanos a gañar velocidade e facer máis levadeira esta longa etapa, e
ademais as vistas da Barra e da Ría de Corme son privilexiadas, pasaremos por
algunha praia, recorreremos a zona baixa da Telleira e chegaremos ata As
Grelas, de interese na vida mariñeira ao ubicarse alí varias carpinterías de
madeira onde poderemos ver multitude de pequenas embarcacións en reparación. A
comezos do século XX esta zona estaría chea de costeiros de vela de Corme que
invernarían de novembro a febreiro evitando navegar nos peores meses do ano.
Queda
atrás a ría e iniciamos a subida a Borneiro, moitos pensan que é innecesaria
este desvío; pode ser pero xunto cos faros e coas cruces do Roncudo os
xacementos arqueolóxicos de Borneiro son o máis visitado da zona. Iniciamos o
ascenso polo chamado Rego dos Muiños do que xa falamos
noutra entrada. Esta rutiña pola que subimos a Borneiro de uns tres quilómetros
é unha verdadeira delicia sobretodo nos días nos que apreta o calor. Camiñamos
por un pequeno sendeiro que recorre paralelo a un regato, e a carón de unha
trintena de muiños de auga restaurados. Os primeiros metros da ruta fanse sobre
unha pasarela de madeira, sí, de esas que tanto esvaran cando estan molladas.
Segundo imos avanzando abandoamos o entarimado e pasamos a un sendeiro de
terra, serpenteante e ao abrigo de espléndidas árbores de ribeira que nos
refrescan a camiñata. Certo é que algún tramo ten algo de pendente ascendente
pero a beleza do regato e dos muíños restaurados alégrannos a marcha.
Deixamos a senda e despois de uns metros de asfalto no que temos que transitar
con coidado polo arcén chegamos ao castro de Borneiro.
A
Cibdá de Borneiro é un dos principais xacementos arqueolóxicos de Bergantiños,
concretamente a min é o castro que máis me gusta. Chegamos a él e tras pasar os
seus muros defensivos, ábresenos unha gran área con
unha trintena de unidades habitacionais circulares da Idade do Ferro. Borneiro
era un poboado castrexo importante nas súa época e habitado entre os Ss. IV e I
a.C., parece ser que as escavacións reflexan que non hai ningún resto de
romanización. Os primeiros estudios datan do primeiro terzo do S.XX e como
curiosidade respecto a outros xacementos similares está a ausencia de portas
para as casas. Actualmente só vemos pequenos muros que delimitaban as vivendas
e restos de rochas no seu interior onde se facía o lume. As casas estaban
telladas por cubertas vexetais soportadas por unha columna de madeira central,
divididas por barrios dentro do recinto amurallado sen orde estipulado e con
pequenas rúas e praciñas entre os barrios. A porta situábase cara o sur, por
onde subimos, e temos constancia de algunha casiña extramuros e de unha
hipotética pedra formosa na entrada de unha sala termal, pero de esto teredes
información mías contrastada na rede ou en publicacións académicas.
Seguimos cara Laxe e en un par de quilómetros chegamos a outro xacemento de primeiro orde. Antes teremos que recorrer a aldea de Borneiro polas súas pistas case todas asfaltadas. O dolmen de Dombate definese como a Capela Sixtina do megalitismo galego; agora está musealizado e cuberto por unha gran estrutura. A antiga mámoa xa escavada tiña un diámetro de uns 24 metros, agora o que vemos e un gran anel de pedras a modo de muriño que sustentaban da terra. No centro atopamos o gran dolmen construído a mediados do IV milenio e que servía como túmulo funerario e común para a xente da aldea. E unha gran estrutura das chamadas de corredor polo pasillo que conduce a cámara e con unhas grandes lousas ou ortostatos de máis de catro metros. Características tamén son as pinturas da cámara e os idoliños antropomorfos atopados nas escavacións, pero o mesmo de isto teredes mais e mellores datos.
Desde
o dolmen de Dombate aproximadamente hai outros dous quilómetros e medio
de marcha, posiblemente este sexa o tramo máis esixente de unha etapa sinxela.
Continuamos por pistas asfaltadas entre os diferentes lugares que forman
Borneiro ata chegar a Fontefría, dende alí o camiño adentrase no monte por
medio de unhas costas arriba bastante esixentes. O Castelo de Lourido e a cima
Coppi do Camiño dos Faros, o punto máis alto dos douscentos quilómetros e outro
dos grandes miradoiros naturais da ría de Corme, só por este momento de relax
pagou a pena subir ata aquí arriba.
Si
a subida con moito calor se fai dura, non vos quero ver baixando cara Canduas,
unha pista forestal ancha pero ben picada que nos cargará as pernas, dende o
meu punto de vista quizais máis dura que a subida; pero non vos asustedes, a
etapa é ben sinxela. Chegamos a Canduas e volvemos de novo ao asfalto, pequenas
pistas entre a casa da aldea que ao longo de algo máis de un quilómetro
conduciranos ata a estrada xeral que vai a Laxe. Cruzámola e volvemos ao monte;
deberemos ter coidado de non perdernos entre a multitude de camiños. Baixo os piñeiros
camiñamos de novo cara a costa, para chegar a praia de San Pedro, onde podemos
parar para xantar e contemplar o bater do mar.
A
praia de San Pedro volve a ser o noso contacto de novo co mar, unha pequeniña
praia de ara branca moi concorrida en tempo estival, ao oeste do areal arranca
de novo un sendeiro entre as rochas que nos leva outra vez a ruta. Deixamos
atrás o mar e volvemos a meternos no monte, unha maraña de sendeiros que pouco
a pouco nos achegan ata a punta da Cruz do Cabalo. Agora sí xa non abandonamos
o mar en toda a xornada.
Dende
a Cruz do Cabalo os seguintes catro quilómetros xa son de puro salitre, ben
pegadiños ao mar camiños de fila india pasando por pequenos acantilados, ao
chegar ao rego de Frexufre pasamos a carón de un antigo muíño de auga que verte
directamente no mar. Pouco a pouco xa estamos en Laxe.
Chegamos
a praia de Laxe e recorremos enriba da súa area aproximadamente un quilómetro e
medio; esta é unha das praias mais concorridas da comarca e verdadeiro reclamo
da vila. Ao abandonar a praia chegamos ao fin de esta terceira etapa do Camiño
dos Faros.